رانندگی در شرایط بارانی یا جاده‌های خیس، از جمله چالش‌برانگیزترین مواقع برای رانندگان به شمار می‌رود. کاهش چسبندگی سطح جاده، کاهش دید و واکنش دیرتر سیستم ترمز همگی عواملی هستند که می‌توانند به تصادف منجر شوند.
در این مقاله، با بررسی علمی و کاربردی بایدها و نبایدهای رانندگی ایمن در باران و جاده‌های لغزنده، راهکارهایی را معرفی می‌کنیم که احتمال بروز حادثه را به حداقل می‌رساند.
چرا رانندگی در باران خطرناک است؟
در شرایط بارانی، سطح آسفالت به‌دلیل وجود آب و آلودگی‌های روغنی لغزنده‌تر می‌شود. علاوه بر آن، میدان دید راننده کاهش می‌یابد و زمان واکنش افزایش می‌یابد. پدیده‌ای به نام «آب‌لغزشی» یا Hydroplaning نیز می‌تواند موجب از دست رفتن کنترل خودرو شود، خصوصاً در سرعت‌های بالا.
✅ بایدهای رانندگی ایمن در باران
۱. بررسی لاستیک‌ها
- عمق عاج لاستیک باید حداقل ۳ میلی‌متر باشد.
- لاستیک‌های فرسوده باعث افزایش احتمال سر خوردن می‌شوند.
- فشار باد مناسب را پیش از رانندگی بررسی کنید.
۲. روشن کردن چراغ‌های جلو
حتی در روز، روشن کردن چراغ‌های جلو کمک می‌کند تا دید سایر رانندگان به شما افزایش یابد. استفاده از نور پایین بهترین گزینه در هوای بارانی است.
۳. حفظ فاصله طولی بیشتر
در جاده خیس، فاصله توقف تا ۲ برابر بیشتر می‌شود. بنابراین باید فاصله‌ای ۴ تا ۵ ثانیه‌ای با خودرو جلویی حفظ کنید.
۴. رانندگی با آرامش و سرعت پایین‌تر
سرعت خود را حداقل ۲۰٪ کمتر از شرایط عادی تنظیم کنید. تغییر خط سریع، ترمز ناگهانی یا شتاب زیاد احتمال لغزش را افزایش می‌دهد.
۵. استفاده از برف‌پاک‌کن و تهویه
برای جلوگیری از بخار گرفتن شیشه‌ها، تهویه مطبوع یا گرم‌کن شیشه را فعال کنید. همچنین برف‌پاک‌کن‌ها باید سالم و بدون شکستگی باشند.
❌ نبایدهای رانندگی در باران
۱. ترمز ناگهانی نگیرید
ترمز شدید روی جاده خیس باعث قفل شدن چرخ‌ها یا فعال شدن ABS می‌شود و می‌تواند کنترل خودرو را از بین ببرد.
۲. استفاده نادرست از نور بالا
نور بالا در باران منعکس می‌شود و دید شما را بدتر می‌کند. از نور پایین استفاده کنید.
۳. حرکت روی گودال‌های پرآب
عبور از گودال‌ها ممکن است باعث آب‌لغزشی شود یا آسیب به سیستم ترمز وارد کند. تا حد ممکن از آن‌ها دوری کنید.
۴. فعال نکردن کنترل کشش یا پایداری (ESP/ESC)
اگر خودروی شما مجهز به سیستم‌های کمکی کنترل کشش است، مطمئن شوید که فعال هستند. این سیستم‌ها به حفظ تعادل در سطوح لغزنده کمک می‌کنند.
توصیه‌های ویژه برای جاده‌های کوهستانی و شب‌هنگام
- همیشه زنجیر چرخ یا ضد لغزش همراه داشته باشید.
- از مسیر وسط جاده که معمولاً آب کمتری دارد حرکت کنید.
- دید در شب ترکیب شده با باران بسیار محدود است؛ از نورافکن مه‌شکن در صورت وجود بهره ببرید.
- اگر شرایط بسیار خطرناک است، توقف در مکان امن گزینه عاقلانه‌تری است.
بررسی علمی پدیده آب‌لغزشی (Hydroplaning)
آب‌لغزشی زمانی رخ می‌دهد که لایه‌ای از آب بین لاستیک و سطح جاده قرار گرفته و تماس لاستیک با آسفالت قطع می‌شود. در این حالت، کنترل فرمان و ترمز به‌شدت کاهش می‌یابد.
پیشگیری:
- کاهش سرعت
- عدم عبور از چاله‌های آب
- نگه‌داشتن لاستیک‌های مناسب
رانندگی ایمن در باران تنها با احتیاط بیشتر حاصل نمی‌شود؛ بلکه نیاز به رعایت نکات علمی و فنی دارد. بررسی دقیق لاستیک، کاهش سرعت، حفظ فاصله و استفاده صحیح از تجهیزات خودرو، همگی به شما کمک می‌کنند تا بدون حادثه و با آرامش به مقصد برسید.
